Đèn đá Nhật Bản mặc dù đã xuất hiện từ rất lâu như một vật có công năng chính là chiếu sáng ngoài trời. Nhưng vào những năm gần đây, những chiếc đèn đá đang trở thành một xu hướng trang trí ngoại thất mới được ưa chuộng ở cả phương Đông và phương Tây. Đặc biệt ở Úc, ngày càng có nhiều chủ nhà đưa đèn đá Nhật Bản vào thiết kế sân vườn của mình.
Nhằm mục đích làm cho khu vườn trở nên bắt mắt và thú vị hơn. Xu hướng này càng trở nên rõ nét hơn ở những sân vườn mang phong cách Châu Á, vì đèn đá là một yếu tố không thể thiếu của vườn trà (chaniwa) – một kiểu sân vườn truyền thống Nhật Bản.
Tachi – Gata
Tachi – gata là loại đèn đá với thiết kế gồm 2 phần là thân đèn phía trên và chân đèn phía dưới.
Chân đèn thường có hình cột hay trụ phía dưới có đế đèn. Chúng cao hơn và mục đích là nâng phần thân đèn lên trên mặt đất.
Thân đèn với chóp là biểu tượng của hoa sen cách điệu. Có thể biến tấu theo nhiều cách nhưng vẫn giữ được nét chung là hình dạng hoa sen.
Ứng dụng từ đèn đá Tachi – gata:
Được sử dụng trong các kiến trúc sân vườn Nhật, đặt cạnh các hòn non bộ, suối nhân tạo; hoặc những khu nghỉ dưỡng thiên nhiên, suối nước nóng,…với kiểu đèn phổ biến như đèn đá vuông sân vườn.
Ý nghĩa:
Chúng tượng trưng cho sự thịnh vượng, phát triển. Chân đèn cao biểu thị sự vinh quang. Là nét văn hóa đông phương điển hình với hoa sen thể hiện sự tinh khiết, tinh tế.
Mẫu đèn đá này còn có ý nghĩa chỉ tháng 12, canh giờ đầu tiên trong ngày (1 – 2 giờ sáng), là ngày sinh củ 1 nhân vật lịch sử nổi tiếng của Nhật bản.
Yukimi – Gata
Còn được gọi là đèn đá tuyết. Vào mùa đông, tuyết đọng lại trên phần mái lớn của loại đèn này sẽ tạo ra một khung cảnh cực kì độc đáo. Nguồn gốc của loại đèn đá này có từ thời Edo.
Trong văn hóa Nhật Bản, đèn đá Yukimi – Gata tượng trưng cho chu kì của cuộc sống, hình dáng của người mẹ.
- Loại đèn đá này được chế tác với phần chóp phía trên rộng, hình tròn hoặc lục giác, bát giác.
- Phần mái này lớn và che hết phía bên dưới nếu nhìn từ trên xuống.
- Chân đèn cách điệu, cao hoặc thấp tùy vào nơi đặt và mục đích.
Ứng dụng từ đèn đá yukimi – gata:
Thuộc 1 trong những loại đèn đác trong sân vườn Nhật Bản, đèn đá yukimi – gata được sử dụng trong các thiết kế sân vườn có thể đặt 2 bên lối đi hay tiểu cảnh nhỏ với kiểu đèn phổ biến là đèn đá Nhật Bản 3 chân.
Ý nghĩa:
Với phần chóp rộng là ngụ ý chỉ hình dáng người mẹ che chở cho người con bên dưới trời mưa tuyết. Biểu thị cho tình mẫu tử thiêng liêng. Thể hiện cho sự gắn kết, đầm ấm trong gia đình.
Ikekomi – Gata
Được sáng tạo bởi bàn tay của trà sư nổi tiếng ở Nhật – Oribe Furuta. Ikekomi – Gata thường không có đế và được chôn thẳng xuống đất.
Loại đèn này tương đối phổ biến ở Nhật, nó đại diện cho Đạo Thiên Chúa và những người theo Đạo Thiên Chúa. Chính vì vậy, những chiếc đèn đá Ikekomi – Gata thường được điêu khắc hình ảnh Đức Mẹ Đồng Trinh Maria ở mặt trước.
Ứng dụng:
Đèn đá Ikekomi – gata thích hợp để trang trí những nơi yên tĩnh, trang nghiêm như đạo quán, nhà thờ với kiểu đèn phổ biến đèn đá tròn sân vườn. Ngoài ra, chúng còn được sử dụng trong các sân vườn hay khu nghỉ dưỡng có tổ chức trà đạo.
Ý nghĩa:
Chúng đại diện cho sự thiêng liêng, bao dung và vị tha của chúa trời. Lối kết hợp đông tây độc đáo và văn hóa phát triển.
Oki – Gata
Có kích thước nhỏ nhất trong 4 loại và thường được làm từ đá granite. Chúng được thiết kế từ thời Ashura, dựa trên kiểu đèn lồng bằng đồng trong các ngôi đền ở Nhật. Kiểu đèn đá này được ưa chuộng bởi kích nhỏ, giá thành không quá đắt, dễ di chuyển và phù hợp cho mọi diện tích sân vườn từ nhỏ đến lớn. Đèn đá Oki – Gata tượng trưng cho vẻ đẹp của thiên nhiên và sự vô thường của thế giới tự nhiên.
Ứng dụng:
Được sử dụng trong các ngôi đền hay chùa, nơi thanh tịnh. Làm vật trang trí sân vườn, các tiểu cảnh, hòn non bộ tạo nét cổ kính, độc đáo. Với sự góp mặt của kiểu đèn phổ biến là đèn đá lục giác.
Ý nghĩa:
Là loại đèn đá trong sân vườn Nhật Bản mang vẻ đẹp cổ kính, giản dị nhưng uy nghiêm. Tượng trưng cho sự biến hóa vô thường của tự nhiên, biểu thị sức mạnh con người.
Ngoài ra, còn những loại đèn đá được sử dụng phổ biến trong sân vườn mang hơi hướng Nhật Bản như đèn đá cuội đèn đá cuội tự nhiên; đèn đá cuội được cách điệu hay đèn đá hình nấm,…Chúng được ứng dụng nhiều trong tiểu cảnh sân vườn, với ý nghĩa mang hơi thở thiên nhiên vào trong thiết kế; tôn lên nét mộc mạc mà tinh tế của cảnh quan sân vườn.